Özel hayatın gizliliği, insanların sosyal hayat içerisinde sağlıklı bir birey olarak var olabilmeleri için korunması gereken önemli bir hukuki değerdir. Özel hayata müdahale edilmesini ve özel bilgilerin başkaları tarafından elde edilmesini engellemek amacıyla, “Özel hayatın gizliğini ihlal” suçu düzenlenmiştir. Bu durumda kişilerin başkalar tarafından bilinemeyecek şekilde yaşayabilecekleri hukuki güvenlik ortamdan yararlanmalarısağlanmıştır.
Günümüzde özel hayatın gizliliğini ihlal eylemleri internet üzerinden YouTube, Instagram, Twitter, Facebook, WhatsApp ve e-posta (e-mail) gibi iletişim araçları kullanarak da işlenmektedir. Bu şekilde bilgisayarla birlikte cep telefonu ve tablet gibi dijital sistemler de kullanılarak internet ortamında gerçekleştirilen bu suça TCK m.134/2 uyarınca nitelikli hali verilmiştir.
Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu Şartları (TCK m.134)
Özel hayat, kişinin sadece gözlerden uzakta tuttuğu ve başkalarıyla paylaşmadığı bilgileri de kapsamaktadır. Kişisel olarak seçilen bu bilgiler istenildiğinde başka kişilere açıklanabilir ancak özel alanlarda bulunulması, bu alandaki her türlü görüntü veya sesin dinlenilmesine, izlenilmesine ya da kaydedilmesine rızayı zorunlu kılmaz. Kamuya açık olmayan ortamlarda özele dair her şey tamamen bireysel tercihlere tabidir.
Kamuya açık alanda bulunulduğunda dahi, “kalabalığın içinde dikkat çekmezlik, bilinmezlik” prensibi geçerli olup, kamuya açık alandaki kişinin, gün içerisinde yaptıkları, gittiği yerler, kiminle niçin, nasıl, nerede ve ne zaman görüştüğü gibi hususları tespit etmek amacıyla sürekli denetim ve gözetim altına alınması sonucu elde edilmiş bilgileri ya da onun başkalarınca görülmesi ve bilinmesini istemeyeceği, özel yaşam alanına girdiğinde şüphe bulunmayan faaliyetleri özel hayat kapsamına dahildir; ancak, süreklilik içermeyen ve özel yaşam alanına dahil olmayan olay ve bilgiler ise bu kapsamda değerlendirilemez.
Sonuç olarak, bir olay ya da bilginin, özel hayat kapsamına girip girmediği belirlenirken, kişinin toplum içindeki konumu, mesleği, görevi, kamuoyu tarafından tanınıp tanınmadığı, dışa yansıyan davranışları, rıza ve öngörüleri, sosyal ilişkileri, içinde bulunduğu fiziki çevrenin özellikleri, müdahalenin derecesi gibi ölçütler göz önüne alınmalıdır.
Yargı Kararlarına Konu Olan Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu Örnekleri
-Sanığın bir dönem duygusal arkadaşlık yaptığı mağdur ile internet ortamında görüntülü olarak konuştukları sırada mağdurun soyunduğu sanığında mağdurun bilgisi ve rızası dışında mağduru kaydedip mağdurla araların bozulması üzerine mağdurun çıplak görüntülerini internette yayımlaması özel hayatın gizliliğini ihlal (TCK 134/1) ve görüntü veya seslerin ifşa edilmesi suretiyle özel hayatın gizliliğini ihlal (TCK 134/2) suçlarını oluşturur.
-Yaşı küçük mağdurlar Nazlı ve Menekşe’yi okul çevresinde takip edip, her iki mağdurunda birden fazla kez resmini çekmesi şeklinde sübutu kabul edilen eyleminin iki mağdura karşı iki kez TCK’nın 134/1, 43/1. maddeleri gereği özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu oluşturur.
-Şikayetçinin özel yaşam alanına ilişkin resmi, şikayetçinin rızasına aykırı olarak facebook hesabından şikayetçinin kardeşine göndermek TCK’nın 134/2 gereği özel hayatın gizliliğini ihlal suçu oluşturur.
-Aynı işyerinde birlikte çalıştığı arkadaşı olan mağdurun uyuduğu esnada açık olan ağzının içerisine kalem yerleştirip alaya alınacak nitelikteki tuhaf görüntüsünü gizlice kaydeden ve mağdurun saygınlığını rencide edici özel yaşam alanı kapsamındaki bu görüntüsünü onun bilgisi dışında facebook adlı sosyal paylaşım sitesinde yayımlayan sanık TCK 134/1 ve TCK 134/2 maddeleri gereği ayrı ayrı cezalandırılmalıdır.
Özel Fotoğrafların Üçüncü Kişilere Gönderilmesi Suç mudur?
Yargıtay 12. Ceza Dairesi, E. 2021/10896 K. 2022/2400 T. 28.03.2022:"Dosya kapsamına göre; katılana ait çıplak görüntülerin sanık ... tarafından diğer sanık ... ’a gönderilmesi üzerine, sanık ... ’ın bu görüntüleri internette yayınlanması şeklinde sübutu kabul edilen eylemlerinin TCK’nın 134/2. maddesinde düzenlenen özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu oluşturur."demiştir.
