banner92

banner77

02.02.2023, 17:47

SENET NEDİR? GÜNÜMÜZDEKİ DURUMU NEDİR?

Türk Ticaret Kanunu’nda düzenlenmiş kıymetli evrak türlerinden biri olan bono ya da halk arasında kullanılan yaygın ismiyle senet, ticari faaliyet yürüten tacir ve esnaflar arasında mal veya hizmet alımına ilişkin ticarette ödeme aracı olarak sıkçakullanılmaktadır.

Senet, hali hazırda ticaret hayatında geçerliliğini sürdüren önemli bir ödeme aracıdır. Ticari işlemlerde kullanılan diğer belgelere göre alacaklının alacak hakkını daha fazla koruyan ödeme araçlarından birisidir.

Ticari hayatta ve tüketici sözleşmelerinde sıklıkla kullanılan senedin geçerlilik şartları Türk Ticaret Kanunu’nun 776 ile 779 maddeleri arasında düzenlenmek suretiyle son derece sıkı şekil şartlarına bağlanmıştır. Bu sebeple senedin geçerlilik şartlarının eksiksiz bir biçimde mevcut olması son derece önem arz etmektedir.

Senet Nasıl Doldurulur?

Hukuka aykırı doldurulmuş senet geçersiz olacağından senedin nasıl doldurulacağı konusu önemlidir. Bu sebeple senedi düzenlerken aşağıda yer alan şartlara azami özen gösterilmesi gerekir. 

Senette Bulunması Zorunlu Unsurlar

1.’’Bono’’ ya da ’’Emre Yazılı Senet’’ Kelimesi Yer Almalıdır

Bonoda bulunması zorunlu unsurların birincisi; senet metninde bono ya da emre yazılı senet yahut emre muharrer senet kelimelerinden biri geçmelidir. Eğer senet yabancı bir dilde ise o dilde bu kelimelerin karşılığı kelime senet metninde yer almalıdır.

Bir bonoda, bulunması gereken zorunlu unsurların tamamı mevcut olsa dahi; senet metninde bono ya da emre yazılı senet (yabancı bir dilde ise o dilde bu kelimelerin karşılığı kelime senet) kelimesi geçmiyorsa, bu durumda düzenlenen senet kambiyo niteliğine haiz olamayacaktır. Düzenlenen bu senet, bu nedenle sadece yazılı belge niteliği taşıyacaktır ve senede özgü korunaklı kambiyo takibi yapılamaz.

2.Kayıtsız Şartsız Bir Ödeme Vaadi Olmalıdır

Senette bulunması zorunlu unsurlardan ikincisi; kayıtsız ve şartsız bir bedelin ödenmesi vaadini içermesihususudur. Bunun anlamı; senet metninde yer alan ödeme vaadi ve ödenecek miktarın herhangi bir şartın gerçekleşmesine bağlanamayacağıdır. Bunu bir örnekle açıklayacak olursak; ‘Malların tam olarak teslimi halinde ödeme yapılacaktır.’ gibi bir ifadenin senet metninde yer alması senedi geçersiz kılar ve kambiyo vasfını ortadan kaldırır. Bu kapsamda senedin geçerliliği için ödeme vaadinin hiçbir kayda ya da şarta bağlanmaması zorunlu unsurdur.

Ödenecek tutar senedin üstünde belirtilir. Tutarın senedin üstünde yazıldığı yer önemli değildir. Ödeme vaadi belirli bir miktar para borcuna ilişkin olmalıdır. Senetteki bedel hem yazı hem de rakam ile gösterilmiş ve bunlar arasında bir çelişki varsa, yazı ile gösterilene itibar olunur.

3.Senette Lehtarın Adı Ve Soyadı Yer Almalıdır

Senette bulunması zorunlu unsurlardan üçüncüsü; senet kime ya da kimin emrine ödenecekse o kişinin adı ve soyadını içermesi hususudur. Eğer lehtar bir tüzel kişi ise senette lehtar olarak tüzel kişinin ticaret unvanı yazılır. Bu kapsamda, senette lehtarın adı ve soyadının yer alması, senedin geçerliliği bakımından zorunlu unsurlardandır.

4.Düzenleyenin İmzası Bulunmalıdır.

Senette bulunması zorunlu unsurlardan dördüncüsü; senedi düzenleyenin senedi imzalamasıdır. İmza senedin geçerliliği bakımından zorunlu bir unsurdur. İmza el yazısı ile atılır. Senedin geçerliliği bakımından senedi düzenleyenin imzasının yanında adı ve soyadını yazması zorunlu değildir.

Yeni yasal düzenlemeler doğrultusunda hukuken senedin geçerli olması için tek imza atılması yeterlidir.Tabii ki senet üzerine çift imza atılması durumunda da senet geçersiz olmayacaktır. Atılan ikinci imza aval hükmünde olacaktır. Aval; poliçe, çek ve senede özgü bir tür kambiyo taahhüdüdür. Örneğin; senedi bir şirket yetkilisi şirket adına düzenliyorsa, şirketin kaşesi üzerine atılan imza şirketi sorumlu kılarken kaşe dışına atılan imza şirket yetkilisini aval yapacak ve borçtan birlikte (müteselsilen)sorumluluğunu doğuracaktır.

5.Düzenleme Günü Belirtilmelidir.

Senette bulunması zorunlu unsurlardan beşincisi; senette, senedin düzenlenme gününün yer alması zorunluluğudur. Senet üzerinde düzenleme tarihi yazılmamışsa veya düzenleme tarihi yazılıp da bu tarihin senedin tedavüle çıkarıldığı tarihten sonraki bir tarih olduğu anlaşılıyorsa bu durum senedi geçersiz kılar ve kambiyo vasfını ortadan kaldırır.

Senette Bulunabilecek Tercihe Bağlı Unsurlar

1.Senedin Düzenleme Yeri

2.Senedin Ödeme Yeri

3.Bedeli Nakten/Malen Alınmıştır Kaydı

4.Muacceliyet Kaydı

Senet hakkında bilinmesi gerekenler şunlardır:

  • Senette vade yazmak zorunlu değildir. Başka bir ifadeyle senette vade yazılmamışsa da geçerli kabul edilir.
  • Senette ödemenin nerede yapılacağının yazılması zorunlu değildir.
  • Senette bedeli nakden alınmıştır kaydı konulması zorunlu değildir.
  • Senette eğer bir bono ödenmezse diğer senetlerin de muaccel hale geleceğine dair kayıt konulması zorunlu olmayıp tercihe bağlıdır. Bu kayda muacceliyet kaydı denir.
  • Senedi protesto etmek alacağın doğrudan tahsilini sağlamaz. Sadece borçlunun bankalar nezdinde itibarını zedeleyip ileride kredi imkanlarının ciddi şekilde sınırlandıracağından borçluyu borcunu ödemeye zorlar.
  • Senedin tahsili için kambiyo senetlerine özgü icra takibi başlatılması gerekmektedir. Bu şekilde başlatılan icra takibine karşı borçlunun icra dairesine vereceği borca itiraz dilekçesi ile takip durmaz.
  • Senet hamili (senedi elinde bulunduran), düzenleyene(asıl borçlu) karşı ileri süreceği talepler yönünden zamanaşımı süresi 3 yıldır.

Senet tahsili için gerekli yasal işlemlerin yapılması için bu konuda uzman bir icra avukatından profesyonel destek alınmasında fayda vardır. Şöyle ki, senedin tahsili için başlatılacak yasal süreç karmaşık ve ciddi zaman ve mesai harcanması gereken bir süreçtir. Bu konuda uzmanlığı olmayan bir kişinin hata yapması oldukça yüksek ihtimaldir. Bu sebeple hak kaybına uğramamak adına alanında uzman bir icra avukatından profesyonel destek alınması hak sahiplerinin menfaatine olacaktır.

Yorumlar (0)
Yorum yapabilmek için lütfen üye girişi yapınız!
banner93
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 25 60
2. Fenerbahçe 24 54
3. Beşiktaş 25 49
4. A.Demirspor 25 45
5. Trabzonspor 25 44
6. Başakşehir 24 41
7. Kayserispor 25 38
8. Konyaspor 25 34
9. Karagümrük 24 31
10. Antalyaspor 25 28
11. Alanyaspor 25 28
12. Sivasspor 25 27
13. Kasımpaşa 25 26
14. Gaziantep FK 25 25
15. Ankaragücü 24 25
16. İstanbulspor 24 24
17. Giresunspor 24 23
18. Hatayspor 24 23
19. Ümraniye 25 22
Takımlar O P
1. Samsunspor 26 54
2. Eyüpspor 26 53
3. Pendikspor 26 47
4. Rizespor 25 46
5. Keçiörengücü 26 46
6. Sakaryaspor 26 46
7. Bodrumspor 26 41
8. Manisa FK 25 39
9. Boluspor 25 38
10. Bandırmaspor 25 37
11. Göztepe 25 35
12. Tuzlaspor 26 28
13. Altay 26 25
14. Adanaspor 26 25
15. Erzurumspor 25 24
16. Altınordu 25 20
17. Gençlerbirliği 25 17
18. Denizlispor 26 17
19. Yeni Malatyaspor 26 16
Takımlar O P
1. Arsenal 28 69
2. M.City 27 61
3. M. United 26 50
4. Tottenham 28 49
5. Newcastle 26 47
6. Liverpool 26 42
7. Brighton 25 42
8. Brentford 27 42
9. Fulham 27 39
10. Chelsea 27 38
11. Aston Villa 27 38
12. Crystal Palace 28 27
13. Wolves 28 27
14. Leeds United 27 26
15. Everton 28 26
16. Nottingham Forest 27 26
17. Leicester City 27 25
18. West Ham United 26 24
19. Bournemouth 27 24
20. Southampton 28 23
Takımlar O P
1. Barcelona 26 68
2. Real Madrid 26 56
3. Atletico Madrid 26 51
4. Real Sociedad 26 48
5. Real Betis 26 45
6. Villarreal 26 41
7. Athletic Bilbao 26 36
8. Rayo Vallecano 26 36
9. Osasuna 26 34
10. Celta Vigo 26 34
11. Mallorca 26 32
12. Girona 26 31
13. Getafe 26 29
14. Sevilla 26 28
15. Cadiz 26 28
16. Real Valladolid 26 28
17. Espanyol 26 27
18. Valencia 26 26
19. Almeria 26 26
20. Elche 26 13
banner94